Broeders en zusters,
Bijna iedereen kent de uitdrukking ‘Wie zingt, bidt dubbel’. Deze bekende uitspraak staat op naam van de grote kerkvader Augustinus. Menig koorlid is de uitdrukking op het hart geschreven.
Sinds afgelopen maart is er echter veel veranderd. Alle maatregelen om het coronavirus in te dammen hebben ook een grote weerslag op het kerkelijk leven. We mogen alleen in kleine groepen samenkomen om te vieren, massale koorzang is niet mogelijk en ook samenzang kan niet plaatsvinden.
Rationeel begrijpen we deze maatregelen, maar emotineel ligt dat toch anders. Naast het samen zingen, om de litugische vieringen muzikaal te ondersteunen en te dragen, kennen veel van onze parochiële zangkoren een sterke onderlinge band. Men ziet uit naar de wekelijkse repetitie, het zingen tijdens de vieringen en het onderling contact dat dikwijls zo hecht is. Dat alles komt ook samen in de jaarlijkse viering van het Cecilafeest, op of rond 22 november.
Bij gelegenheid van het Ceciliafeest 2020 schrijf ik u deze brief. Als bisschop spreek ik mijn dank en waardering uit voor uw trouwe inzet als lid van uw kerkkoor. Ook deel ik uw teleurstelling dat zingen nu niet mogelijk is zoals we gewend waren.
Toch blijft de zorg voor de kerkmuziek een grote prioriteit voor ons bisdom. Het bisdom van ’s-Hertogenbosch kent een lange traditie en de talrijke composities van Floris van der Putt en Maurice Pirenne zijn ons allen bekend.
Sinds enkele jaren is in ons bisdom de Kerkelijke Instelling Sint Gregorius (KISG) actief. Zij heeft de taken van de Gregoriusvereniging (NSGV) overgenomen. Belangrijkste doelstelling van de KISG is om de rijke zangtraditie die ons bisdom kent op een verantwoorde wijze voor de toekomst te behouden. Zij wil zich inzetten voor de kerkmuziek in ons bisdom. Zij is er ten dienste van pastorale teams, koorbesturen, dirigenten en organisten in de meest brede zin van het woord.
De KISG wil de beoefening van de liturgische muziek bevorderen en streeft naar een adequate integratie van het muzikale repertoire binnen de context en de eisen van de katholieke liturgie. Dit veronderstelt tevens het streven naar een optimaal niveau van de muzikale praktijk in de lokale geloofsgemeenschap. Door middel van een cursusaanbod, vormingsbijeenkomsten (muzikaal en liturgisch) en het uitgeven van nieuwe composities wil de KISG daar inhoud en vorm aan geven. U kunt te allen tijde een beroep doen op de leden van de KISG. Zie voor meer informatie: www.kisg.nl.
In het afgelopen half jaar heeft de KISG een tweetal composities uitgegeven die muzikaal onze gevoelens verwoorden in de corona-tijd. Composities die ook zeer geschikt zijn voor Eucharistievieringen met cantor.
Het betreft de Maria-antifoon ‘Sub tuum praesidium’ (Onder uw bescherming nemen wij onze toevlucht) en de Missa ‘ In tempore angustiae’ (de Mis die gezongen wordt in benarde tijden, in tijden van angst, zorg en onzekerheid). Beide composities zijn getoonzet door kerkmusicus Frans Bullens. Op verzoek van de KISG heeft hij vorig jaar de hymne ‘Overstroom ons met uw vrede’ getoonzet. Alle parochies van ons bisdom hebben deze welluidende composities ontvangen. Ze zijn een rijke aanvulling op het liturgisch repertoire. Hetzelfde geldt ook voor de reeds eerder uitgegeven toonzetting van de nieuwe tekst van het Onze Vader.
Beste koorleden, dirigenten en organisten, wie zingt, die bidt dubbel. In deze moeilijke maanden van het corona-virus is het samen zingen noodgedwongen tot een minimum beperkt. Het is nog onzeker hoe we het komende Kerstfeest kunnen en mogen vieren. De Advent- en Kerstperiode behoort, samen met de Goede Week en Pasen, tot de liturgiche hoogtepunten van het kerkelijk jaar. Als teken van bemoediging heeft het bestuur van de KISG aan Frans Bullens gevraagd twee hymnes uit de Kersttijd te toonzetten: één voor de liturgie van Kerstmis, de ander voor het feest van Openbaring des Heren. Ze zijn bruikbaar voor zowel cantor als koor. Binnenkort worden deze composities u aangereikt. We hopen dat ze dienstbaar zijn aan de liturgie in uw parochie.
Aan de vooravond van het Ceciliafeest, en met de blik op Kerstmis, spreek ik de hoop uit dat u als koorleden met elkaar verbonden blijft. Niet in fysieke zin, maar wel door, op afstand of via de moderne communicatiemiddelen, naar elkaar om te zien.
Zing voor uzelf die mooie woorden ‘Ubi caritas et amor, Deus ibi est’. Daar waar liefde heerst en vriendschap daar is God. Heb in deze zin zorg en aandacht voor elkaar en blijf vertrouwen in Gods toekomst.
In Christus verbonden,
+Gerard de Korte
Bisschop van ’s-Hertogenbosch
